ปัญหาผิวไม่เรียบเนียน โดยเฉพาะอาการขนคุด (Keratosis Pilaris) หรือที่หลายคนเรียกว่า ผิวหนังไก่ถือเป็นปัญหาผิวหนังที่พบได้บ่อย แม้จะไม่เป็นอันตรายร้ายแรง แต่ตุ่มเล็ก ๆ ที่สากและมักขึ้นตามต้นแขน ต้นขาหรือแม้แต่ใบหน้า ก็สร้างความรำคาญใจและบั่นทอนความมั่นใจได้ไม่น้อย เชื่อว่าหลายคนพยายามหาวิธีแก้ไข แต่ก็ยังไม่เห็นผลเท่าที่ควร บทความนี้ Dr. Bank Clinic เลยจะขออาสาพาไปดูถึงสาเหตุของการเกิดขนคุด และวิธีรักษาขนคุดที่ได้ประสิทธิภาพ เพื่อฟื้นฟูผิวให้กลับมาดูเรียบเนียนน่าสัมผัสอีกครั้ง
สาเหตุของการเกิดขนคุด
- การสะสมของเคราติน (Keratin) เกิดการสะสมของเคราตินมากเกินไปบริเวณรูขุมขน ทำให้เกิดการอุดตัน (Hyperkeratinization) ขนที่ควรจะงอกขึ้นมาตามปกติจึงไม่สามารถทะลุผิวหนังออกมาได้ และม้วนตัวอยู่ใต้ผิวหนัง กลายเป็นตุ่มนูนเล็ก ๆ
- กรรมพันธุ์ ขนคุดมักมีความเชื่อมโยงกับพันธุกรรม หากคนในครอบครัวมีประวัติเป็นขนคุด สมาชิกคนอื่น ๆ ก็มีแนวโน้มที่จะเป็นได้ง่ายขึ้น
- ผิวแห้ง ผู้ที่มีผิวแห้งมักจะมีโอกาสเป็นขนคุดได้มากกว่า เนื่องจากผิวที่ขาดความชุ่มชื้นจะยิ่งกระตุ้นให้เกิดการสะสมของเคราตินได้ง่าย
- โรคผิวหนังอื่น ๆ บางครั้งอาจพบร่วมกับผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic Dermatitis) หรือโรคผิวหนังแห้งอื่นๆ
ขนคุดขึ้นบริเวณไหนได้บ้าง
ขนคุดสามารถเกิดขึ้นได้ในหลายบริเวณของร่างกาย โดยเฉพาะจุดที่ผิวค่อนข้างแห้งและมีการเสียดสีบ่อย ได้แก่
- ต้นแขนด้านนอก
- ต้นขาและน่อง
- ก้น
- ใบหน้า
ลักษณะของขนคุดเป็นอย่างไร
ลักษณะของขนคุด จะเห็นเป็นตุ่มนูนขนาดเล็ก (Papules) จำนวนมากบริเวณรูขุมขน เมื่อสัมผัสจะรู้สึกสากคล้ายกระดาษทรายหรือหนังไก่ ตุ่มเหล่านี้มักไม่มีอาการเจ็บ แต่อาจมีอาการคันเล็กน้อยในบางราย ตุ่มขนคุดอาจมีสีเดียวกับผิวหนัง หรืออาจมีสีแดง ชมพูหรือน้ำตาลคล้ำ ขึ้นอยู่กับสีผิวและการอักเสบ ในบางครั้ง เราอาจสังเกตเห็นเส้นขนเล็ก ๆ ขดม้วนอยู่ภายในตุ่มนูนนั้นได้
รวม 4 วิธีรักษาขนคุด
การรักษาขนคุด มีจุดประสงค์หลักเพื่อลดการอุดตันของเคราติน ลดการอักเสบและทำให้ผิวเรียบเนียนขึ้น ซึ่งมีหลายวิธีตั้งแต่อ่อนโยนไปจนถึงการใช้เทคโนโลยีทางการแพทย์ ดังนี้
1. ถอนขนคุด
หลายคนเข้าใจผิดและพยายามใช้แหนบดึง บีบหรือแกะขนคุด ซึ่งเป็นวิธีที่ไม่แนะนำอย่างยิ่ง เพราะการกระทำดังกล่าวไม่ช่วยแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ แต่กลับเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดการอักเสบติดเชื้อ หรือรูขุมขนอักเสบได้ ทำให้ตุ่มแดงมากขึ้น และอาจทิ้งรอยแผลเป็นหรือรอยดำไว้ถาวร
2. ทายาที่มีส่วนผสมของสารผลัดเซลล์ผิว
อีกวิธีรักษาขนคุดคือการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของสารกลุ่ม Keratolytics (สลายเคราติน) และสารผลัดเซลล์ผิว (Exfoliants) เช่น
- AHA (Alpha Hydroxy Acids) เช่น Glycolic Acid, Lactic Acid ช่วยผลัดเซลล์ผิวชั้นนอกที่ตายแล้ว
- BHA (Beta Hydroxy Acids) เช่น Salicylic Acid สามารถละลายได้ดีในไขมัน จึงซึมลึกเข้าไปทำความสะอาดรูขุมขนและสลายเคราตินที่อุดตันได้
- Urea (ยูเรีย) ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวอย่างล้ำลึก และช่วยสลายเคราตินที่แข็งตัว
- Retinoids (กลุ่มวิตามินเอ) เช่น Tretinoin, Adapalene ช่วยเร่งการผลัดเซลล์ผิวและป้องกันการอุดตัน
3. สครับผิว
การสครับผิวอย่างเบามือสัปดาห์ละ 1 – 2 ครั้ง สามารถช่วยขจัดเซลล์ผิวที่ตายแล้วและเคราตินส่วนเกินออกไปได้ อย่างไรก็ตาม ควรเลือกใช้สครับที่มีเม็ดละเอียด ไม่บาดผิวหรือใช้ใยบวบขัดเบา ๆ และห้ามขัดถูแรงเกินไป เพราะจะยิ่งทำให้ผิวระคายเคืองและอักเสบมากขึ้นได้
4. เลเซอร์รักษาขนคุด
สำหรับผู้ที่เป็นขนคุดรุนแรงหรือต้องการผลลัพธ์ที่ชัดเจนและรวดเร็ว การทำเลเซอร์ถือเป็นทางเลือกที่มีประสิทธิภาพสูง โดยเฉพาะวิธีรักษาขนคุดที่ขาหรือขนคุดที่หน้า ที่มักก่อให้เกิดความอักเสบและผิวไม่เรียบ การใช้เลเซอร์กำจัดขนที่มีความยาวคลื่นจำเพาะ เช่น เลเซอร์ YAG จะช่วยกำจัดเส้นขนที่เป็นต้นตอของการอุดตัน ทำให้รูขุมขนไม่อุดตันซ้ำซ้อน นอกจากนี้ เลเซอร์กลุ่มที่มุ่งเน้นการลดรอยแดง (Vascular Lasers) ยังช่วยลดรอยแดงอักเสบที่เกิดจากขนคุด ทำให้สีผิวเรียบเนียนสม่ำเสมอขึ้นได้อีกเช่นกัน
วิธีการดูแลตัวเองหลังจากเลเซอร์ขนคุด
หลังการทำเลเซอร์ ผิวอาจมีความบอบบางชั่วคราว จึงควรดูแลเป็นพิเศษ ดังนี้
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสแสงแดดจัด และควรทาครีมกันแดดเป็นประจำ
- ทาครีมบำรุงผิว (Moisturizer) เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นและช่วยปลอบประโลมผิว
- งดการสครับผิว หรือใช้ผลิตภัณฑ์ผลัดเซลล์ผิวที่รุนแรงในบริเวณที่ทำเลเซอร์ประมาณ 1 – 2 สัปดาห์หลังเข้ารับหัตถการ หรือตามคำแนะนำของแพทย์
- หลีกเลี่ยงการอาบน้ำอุ่นจัดหรือการอบซาวน่าในช่วง 2 – 3 วันแรกหลังทำ
วิธีป้องกันไม่ให้กลับมาเป็นขนคุดอีก
แม้ขนคุดจะเป็นภาวะที่เกี่ยวข้องกับกรรมพันธุ์และอาจกลับมาเป็นซ้ำได้ แต่เราสามารถควบคุมและป้องกันไม่ให้รุนแรงขึ้นได้ด้วยการปรับพฤติกรรม ดังนี้
- ทาครีมบำรุงผิวเป็นประจำ แนะนำให้เลือกใช้มอยส์เจอไรเซอร์ที่เข้มข้นหลังอาบน้ำทุกครั้ง
- อาบน้ำด้วยอุณหภูมิปกติ หลีกเลี่ยงการอาบน้ำอุ่นหรือร้อนจัด เพราะจะยิ่งทำให้ผิวแห้ง
- ผลัดเซลล์ผิวอย่างสม่ำเสมอ ใช้ผลิตภัณฑ์ผลัดเซลล์ผิวที่มีส่วนผสมของ AHA, BHA หรือ Urea สัปดาห์ละ 1 – 2 ครั้ง เพื่อป้องกันการสะสมของเคราติน
- หลีกเลี่ยงเสื้อผ้าที่รัดแน่น การเสียดสีจากเสื้อผ้าที่รัดเกินไปอาจกระตุ้นให้ขนคุดแย่ลง
จบปัญหาขนคุดกวนใจ ด้วยโปรแกรมเลเซอร์กำจัดขนที่ Dr. Bank Clinic
ขนคุดเป็นปัญหาที่หลายคนเจอ ไม่ว่าจะเป็นความเจ็บปวดจากการอักเสบ หรือผิวไม่เรียบเนียนที่ทำให้เสียความมั่นใจ แม้จะลองวิธีต่าง ๆ เช่น การถอน การแว็กซ์ หรือการทายารักษา ก็อาจไม่เห็นผลในระยะยาว สำหรับผู้ที่กำลังมองหาวิธีแก้ปัญหาที่รวดเร็วและได้ผลจริง โปรแกรมเลเซอร์กำจัดขนที่ Dr. Bank Clinic คืออีกทางเลือกที่ตอบโจทย์ ไม่ว่าจะเลเซอร์ขนรักแร้ เลเซอร์กำจัดขนหน้าหรือเลเซอร์กำจัดจนทั่วร่างกาย ด้วยเทคโนโลยีเลเซอร์ทันสมัยที่สามารถจัดการขนคุดได้ถึงราก พร้อมทีมแพทย์มากประสบการณ์ด้านเลเซอร์ผิวหนังกว่า 20 ปี คอยดูแลตลอดกระบวนการ ช่วยลดการเกิดขนคุดซ้ำ ป้องกันการอักเสบและคืนผิวเรียบเนีย ให้คุณมั่นใจได้ในทุกสัมผัส ผิวที่ดูสวยเรียบเนียนก็จะไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป
ขนคุดไม่ใช่เรื่องใหญ่ จัดการให้ถูกวิธี คืนผิวเรียบเนียนได้จริง
ขนคุด (Keratosis Pilaris) แม้จะไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่ส่งผลต่อความมั่นใจในชีวิตประจำวันได้ ทั้งนี้ก็สามารถรักษาและดูได้เบื้องต้นด้วยการทาครีมที่มีความชุ่มชื้น ใช้ผลิตภัณฑ์ผลัดเซลล์ผิวอย่างอ่อนโยน หรือเลือกวิธีรักษาขนคุดที่เหมาะสม เช่น การทายาผลัดเซลล์ผิวหรือเลเซอร์กำจัดขนก็จะช่วยบรรเทาอาการและคืนผิวเรียบเนียน พร้อมความมั่นใจกลับมาอีกครั้งได้อย่างแน่นอน
คำถามที่พบบ่อย (FAQ) เกี่ยวกับวิธีรักษาขนคุด
ขนคุดหายเองได้ไหม?
ขนคุดเป็นภาวะผิวหนังที่มักเกี่ยวข้องกับกรรมพันธุ์ ในหลายกรณี อาการอาจดีขึ้นเองหรือหายไปเมื่ออายุมากขึ้น โดยเฉพาะเมื่อพ้นช่วงวัยรุ่นไปแล้ว อย่างไรก็ตาม ในบางรายอาการอาจคงอยู่ถาวร หรือเป็น ๆ หาย ๆ การดูแลผิวอย่างสม่ำเสมอ เช่น การทาครีมบำรุงและใช้สารผลัดเซลล์ผิว จะช่วยควบคุมอาการไม่ให้รุนแรงได้
เป็นขนคุด ควรบีบ แกะ หรือถอนขนออกไหม?
ไม่ควรบีบ แกะ หรือถอนขนคุดอย่างเด็ดขาด เพราะจะยิ่งกระตุ้นให้ผิวเกิดการอักเสบ ระคายเคือง เสี่ยงต่อการติดเชื้อแบคทีเรียที่รูขุมขน และที่สำคัญคืออาจทิ้งรอยดำหรือแผลเป็นไว้ถาวร ทำให้รักษายากยิ่งขึ้น
เลเซอร์รักษาขนคุดเจ็บไหม?
ความรู้สึกขณะทำเลเซอร์รักษาขนคุดขึ้นอยู่กับชนิดของเลเซอร์และระดับพลังงานที่ใช้ โดยทั่วไปมักจะรู้สึกเจ็บเพียงเล็กน้อย คล้ายหนังยางดีดเบา ๆ บนผิวหนัง ซึ่งในหลายคลินิกจะมีเทคโนโลยีความเย็นหรือการเป่าลมเย็นช่วยขณะทำ เพื่อลดความรู้สึกไม่สบายผิว ทำให้แทบไม่รู้สึกเจ็บเลย
ต้องทำกี่ครั้งถึงจะเห็นผล?
จำนวนครั้งในการรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการและวิธีรักษาที่เลือก หากเป็นการใช้ยาทาหรือสครับ อาจต้องใช้เวลาหลายสัปดาห์ถึงหลายเดือนจึงจะเห็นผิวเรียบเนียนขึ้น ส่วนการรักษาด้วยเลเซอร์ โดยเฉพาะเลเซอร์กำจัดขน มักจะต้องทำต่อเนื่อง 5 – 8 ครั้ง ห่างกันทุก 4 – 6 สัปดาห์ เพื่อให้ครอบคลุมวงจรการเติบโตของเส้นขนและได้ผลลัพธ์ที่ชัดเจนที่สุด
